1ـ راههای پیشگیری از فقر
بهطور کلی شیوهی اصولی برخورد با هر مشکلی بستن راه پدید آمدن آناست؛چنان که همهی متخصصان دانش پزشکی اتّفاق دارند که پرداختن بهبهداشت و جلوگیری از پیدایش بیماری از درمان آن آسانتر و مهمتر است.در مبارزه با مشکل فقر نیز اجرای سیاستهایی برای از بین بردن زمینههایپیدایش آن مهمترین گام بهشمار میآید.
در فصل گذشته، در بررسی علل پیدایش فقر در جنبههای فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی، عوامل مختلفی را برشمردیم. در یک برنامه ریزیسنجیده، برای جلوگیری از پدیدهی فقر باید از بین بردن عوامل یادشده موردتوجه قرارگیرد.
الف) مقابله با عوامل فرهنگی و اجتماعی
بهطور خلاصه، عوامل فرهنگی و اجتماعی فقر فردی و اجتماعی عبارتاست از :
1. تنبلی و عدم استقامت در کار؛
2. بیبرنامگی؛
3. دیدگاه نادرست دربارهی دنیا وآخرت؛
4. خودباختگی و عدم اعتماد به نفس؛
5. ترویج گناه و فساد در جامعه؛
6. اعتیاد و تکدّی و اظهار فقر؛
ب) مقابله با عوامل طبیعی
چنان که گذشت، گاه عوامل طبیعی چون مرگ و از کارافتادگی سرپرستخانواده، سیل و زلزله موجب تهیدست شدن گروههایی از جامعه میشود. دراین جهت دو کار اساسی لازم است:
1. انجام اقداماتی در جهت به حداقل رساندن آسیبهای ناشی از عواملطبیعی، مانند ایجاد سیلبند و رعایت اصول ایمنی در کارگاهها و جادههاوساختمانها.
2. تقویت سیستم تأمین اجتماعی، بهمنظور تحت پوشش قرار دادن، ازکارافتادگان، بیسرپرستان و قربانیان حوادث طبیعی.
ج) مقابله با عوامل اقتصادی
مسائل اقتصادی، اصلیترین عامل پیدایش فقر است. منشأ اساسی فقر دربُعد اقتصادی، مسئلهی حاکمیت نظام سرمایه داری و روابط اقتصادی مبتنی برآن است. وقتی اقتصاد جامعه بر اساس نظام اقتصادی اسلام سامان یابد،زمینهی پیدایش نابرابری و استثمار از میان می رود و برای ظهور فقر درجامعه جایی نمیماند. چنانکه در فصل پیش گذشت، عوامل اقتصادیفقرعبارت است از:
1. توزیع نا عادلانهی ثروت؛
2. تورّم؛
3. فقدان امکانات شغلی؛
4. ضعف مدیریت و تخصیص نیروی انسانی؛
5. بازدهی پایین و عدم کارآیی در تخصص منابع.
- ۹۲/۰۸/۰۸